درمان دیابت با قرصهای ضد دیابت
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
همانطور که می دانید، در دیابت نوع 2 قند خون به 3 علت عمده بالا می رود:
داروهای پایین آورنده خون هر یک با تغییر در یکی و یا بیشتر از عوامل فوق منجر به کاهش قند خون می شوند. البته نقش این داروها تنها مختص به پایین آوردن قند خون نیست. بعضی از این داروها باعث کاهش وزن و چربی خون که از عوامل ابتلا به بیماری های قلبی هستند نیز می شوند. ذکر این نکته لازم است که تمام گروههای دارویی پایین آورنده قند خون به جز یک گروه (گروه سوم) هیچگونه تأثیری بر کنترل قند خون در دیابت نوع 1 ندارند و تنها مختص افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می باشند.
قرص های دیابت شامل 4 گروه اصلی به شرح زیر می باشند:
» خصوصیات داروهای پایین آورنده قند خون
در جدول زیر خصوصیات داروهای این گروه ها بهمراه نام داروها آورده شده اند:
شماره گروه |
نام دارو | مقدار مصرف روزانه (میلی گرم) |
فوائد |
موارد منع مصرف |
عوارض |
گروه اول | نسل اول: کلروپروپامید نسل دوم: |
5000-100
20-2/5 |
کاهش قند خون ناشتا | بیماریهای کلیه و کبد | احتمال بروز هیپوگلیسیمی، افزایش وزن |
گروه دوم | مِت فورمین | 2500-500 | کاهش وزن، بهبود وضعیت چربی خون، عدم بروز حملات هیپوگلیسیمی | بیماریهای کلیه و نارسایی قلبی اسیدی بودن خون |
عوارض گوارشی (تهوع و اسهال) اسیدی شدن خون |
گروه سوم | آکاربوز | 100-25 |
عدم بروز هیپوگلیسیمی | بیماریهای کلیه و کبد | سوء هاضمه، اختلالات کبدی |
گروه چهارم | روزی گِلی تازُن | 8-2 | کاهش نیاز به انسولین و داروهای گروه اول، کاهش چربی خون (تری گلسیرید) |
بیماریهای کبدی نارسایی قلبی |
آسیب سلولی کبدی |
http://www.sahand272.blogfa.com/
http://www.rs272.parsiblog.com/
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
کاملترین هرم غذایی دردیابتی ها
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
در هرم غذایی افراد دیابتی، غذاها به 6 گروه اصلی تقسیم می شوند. سهم این گروه ها در هرم غذایی با یکدیگر متفاوت است. بزرگترین گروه که قاعده هرم را تشکیل می دهد، گروه مواد نشاسته ای، حبوبات و غلات است. به عبارت دیگر می توان گفت که بیشترین مقدار غذای روزانه شما باید از طریق این مواد غذایی تأمین گردد. کوچکترین گروه که رأس هرم را تشکیل می دهد، گروه چربی ها، شیرینی ها و الکل هاست و بیانگر آن است که مصرف روزانه شما از این مواد باید حداقل مقدار ممکن باشد.
برای هر گروه از مواد غذایی موجود در هرم، اعدادی ذکر شده اند که حداقل و حداکثر واحد های مصرفی از هر کدام در طول روز را مشخص می کنند. اگر تعداد واحدهای کوچکتر را انتخاب کنید، حدوداً 1600 کالری در روز دریافت خواهید کرد و در صورت انتحاب تعداد واحدهای بزرگتر، کالری روزانه دریافت شده تان حدود 2800 کالری خواهد بود. اکثر بانوان می بایست تعداد واحد های کوچکتر را انتخاب کنند و اکثر آقایان، در صورتی که فعالیت شدید فیزیکی دارند، باید تعداد واحد های بزرگتر را برگزینند. میزان دقیق واحد های غذایی مورد نیاز بدن شما به عواملی نظیر وضعیت کنترل دیابت تان، کالری و مواد غذایی مورد نیاز بدن تان، روش زندگی شما و غذاهای مورد علاقه تان بستگی دارد. سعی کنید تعداد واحد های مورد نیازتان را بین وعده های اصلی و میان وعده های روزانه تان تقسیم نمایید.
البته توجه داشته باشید که هرم غذایی مربوط به بیماران دیابتی با هرم غذایی رایج، که ممکن است با آن آشنایی داشته باشید، به لحاظ نحوه تقسیم بندی غذاها و تعداد واحد ها متفاوت است. به عنوان مثال در این هرم، سبزیجات نشاسته ای به جای گروه سبزیجات، در گروه نشاسته ها قرار می گیرند، پنیر به جای گروه شیر در گروه گوشت و جانشین های آن قرار دارد و... . این تفاوت ها بدان علت است که میزان کربوهیدرات موجود در هر گروه، تا حد امکان یکسان باشد.
لبنیات :
مواد غذایی که در این گروه جای می گیرند عبارتند از: شیر، ماست و فرآورده های مرتبط با شیر. این مواد غذایی حاوی میزان مشابهی کربوهیدرات و چربی هستند. می توان گفت تمام مواد غذایی که از شیر تشکیل شده اند و حاوی کلسیم هستند در این گروه قرار می گیرند، با این حال موادی که از شیر تشکیل شده اند ولی میزان اندکی کلسیم دارند، مثل خامه، پنیر خامه ای و کره، در این گروه قرار نمی گیرند. اکثر مواد غذایی در این گروه معمولاً از نظر میزان کربوهیدرات و پروتئین مشابهند، ولی میزان چربی آنها با توجه به نوع محصول متفاوت است.
یک سروینگ از مواد غذایی این گروه معمولاً حاوی 12 گرم کربوهیدرات و 8 گرم پروتئین می باشد ولی میزان چربی و کالری آنها متغیر است. برای مثال، یک لیوان شیر بدون چربی حدوداً حاوی 90 کالری بوده و چربی ندارد، در صورتی که یک لیوان شیر معمولی حدوداً حاوی 150 کالری و 8 گرم چربی است. برای آگاهی یافتن از میزان کالری و چربی موجود در لبنیات، در هنگام خرید، برچسب ارزش غذایی مندرج بر روی بسته بندی را مطالعه نمایید.
نمونه هایی از یک سروینگ گروه لبنیات عبارتند از:
» نکاتی در رابطه با چگونگی مصرف لبنیات
سبزیجات:
مواد غذایی موجود در این گروه شامل سبزیجاتی است که حاوی میزان اندکی کالری، کربوهیدرات و پروتئین بوده وبه سبزیجات غیر نشاسته ای معروفند. این گروه شامل اشکال مختلف سبزیجات از جمله سبزیجات تازه، منجمد و سبزیجات کنسرو شده می شوند.
سبزیجات غیر نشاسته ای منبعی غنی از ویتامین ها و مواد معدنی هستند.علاوه بر این سبزیجات حاوی میزان اندکی کالری و چربی بوده و بهترین منبع فیبر به حساب می آیند. به این دلیل که این سبزیجات کربوهیدرات کمتری نسبت به میوه جات دارند، سروینگ آنها نیز بزرگتر است.
سبزیجات به پنج گروه اصلی تقسیم می شوند. این 5 گروه عبارتند از:
یک سروینگ از گروه سبزیجات حاوی 25 کالری، 2 گرم کربوهیدرات و 5 گرم پروتئین می باشد.و..... خواننده محترم لطفا بقیه مقاله را در ادامه مطلب مطالعه فرمائید. با تشکر دکتر رحمت سخنی
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
گروهها ی پایه غذایی دیابتی ها در نگاه
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
ویتامینها و املاح لازم در بیماران دیابتی عبارتند از :
کروم یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که تحقیقات زیادی در رابطه با تأثیر آن بر میزان قند خون افراد دیابتی، در سالهای اخیر، انجام گرفته است. در بیشتر این مطالعات، تأثیر کروم بر کاهش قند خون به اثبات رسیده است. مکانیسم دقیق تأثیر کروم بر روی قند خون مشخص نیست ولی بعضی از محققین اعتقاد دارند که کروم باعث افزایش حساسیت عضلات بدن نسبت به انسولین می شود و از این طریق باعث کاهش قند خون می گردد. همچنین نشان داده شده است که مصرف کروم در افراد دیابتی باعث کاهش چربی و تری گلیسرید خون می شود.منابع حاوی این ماده معدنی عبارتند از: جوانه گندم، اسفناج، پیاز، ران مرغ، گوشت قرمز، آرد سویا، کلم بروکلی، بادام زمینی، کره بادام زمینی، پنیر، جگر، قلوه.
منیزیم از دیگر مواد معدنی موردنیاز بدن است که موجب کاهش مقاومت به انسولین و نیز کاهش فشار خون می شود. در واقع منیزیم نیز همانند کروم، حساسیت سلولها به انسولین را بیشتر کرده و باعث عملکرد بهتر انسولین در بدن می گردد. به طور کلی، اگر افراد دیابتی مقدار مناسبی از سبزیجات و میوه جات را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند، با کمبود ویتامین ها و مواد معدنی در بدن خود مواجه نخواهند شد. تعدادی از مواد غذایی حاوی منیزیم عبارتند از: سبزیجات سبز رنگ، کلم بروکلی، اسفناج، جوانه گندم، مغزهای آجیل، حبوبات و غلات سبوس دار، کره بادام زمینی، لوبیا چشم بلبلی و گندم پرک.
روی یکی دیگر از مواد معدنی مورد نیاز بدن است که مقدار آن در افراد دیابتی کمتر از سایرین است. این کمبود ممکن است به خاطر کم بودن مقدار جذب روی و یا افزایش دفع روی در بیماران دیابتی باشد. هنوز علت دقیق بروز این دو حالت در میان دیابتی ها مشخص نیست ولی در هر حال این دو عامل سبب کاهش میزان روی در بدن افراد دیابتی می شود. همانطور که می دانید، زخم هایی که در بدن افراد دیابتی ایجاد می شود، می تواند برای آنان مشکلات زیادی را ایجاد کند ولی مصرف روی با بالا بردن مقاومت بدن، در پیشگیری از طولانی شدن بهبود زخم های سطحی در دیابتی ها،مؤثر است. تعدادی از مواد غذایی حاوی روی عبارتند از: لوبیا سبز، لوبیا چیتی، عدس، تخم مرغ، جگر گاو، گوشت مرغ و گاو، بادام، گردو، بادام زمینی و ماست.
از ویتامین های ضروری و مورد نیاز بدن که افراد دیابتی می بایست با احتیاط بیشتری مصرف کنند، ویتامین C است. مقدار نیاز روزانه بدن به این ویتامین حدود 90 میلی گرم است. این مقدار که با استفاده از مواد غذایی حاوی این ویتامین تأمین می شود، باعث افزایش نارسایی های عروقی در افراد دیابتی نمی گردد. اما در کسانی که از دوز بالای ویتامین C، معمولاً به صورت قرص، استفاده می کنند، ممکن است دچار افزایش عوارض عروقی شوند. به همین علت، هیچ گاه قرص های ویتامین را سرخود و بدون مشورت با پزشکتان مصرف نکنید. منابع حاوی ویتامین C عبارتند از: کلم بروکلی، مرکبات، کیوی، فلفل قرمز و سبز، توت فرنگی و گوجه فرنگی.
باز هم یادآور می شویم که افراد دیابتی از نظر میزان دریافت ویتامین ها و مواد معدنی هیچ تفاوتی با افراد غیر دیابتی ندارند. چنانچه یک فرد دیابتی میزان قابل توجهی از غذا های غنی از سبزیجات، میوه جات، غلات و حبوبات را به طور روزانه مصرف کند، از این طریق می تواند، بدون نیاز به هر گونه مکمل غذایی، تقریباً تمام ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز خود را دریافت نماید. تا به امروز هیچ دلیل علمی در رابطه با نیاز افراد دیابتی به املاح و ویتامین های خاص کشف نشده است؛ ولی در مواردی همچون:
• کمبود مواد معدنی مانند کروم، منیزیم، مس، سلنیم، منگنز یا روی
• کمبود ویتامینهای A، C، E، بتا کاروتن و سلنیم (آنتی اکسیدانها)
• قرار داشتن تحت رژیم غذایی با دریافت کمتر از 1200 کالری در روز
• سن بیشتر از 65 سال
• بارداری و یا شیردهی
• قرار داشتن در معرض خطر ابتلا به بیماری های استخوان
• پرادراری
• عدم کنترل مناسب قند خون
بهتر است که با پزشک معالج خود مشورت کنید تا در صورت لزوم، پزشک شما بنا بر صلاحدید خود، برایتان قرص مکملی را تجویز نماید.
فیبر مورد نیاز در دیابت :
فیبر موجود در مواد غذایی، که به آن فیبرخوراکی هم گفته می شود، منبع دیگری از کربوهیدرات به شمار می رود. از بهترین منابع فیبرمی توان به غلات کامل، نان سنگک و نان جو، حبوبات، انواع نخود و لوبیا و سبزیجات و میوه ها اشاره کرد. فیبرها بر سرعت جذب غذا و همچنین در مقادیر زیاد بر میزان قند خون تأثیرمی گذارند. برخی از تحقیقات نشان می دهد که یک رژیم غذایی حاوی فیبر بالا می تواند میزان کلسترول کل و کلسترول بد خون را بهبود بخشد.
» انواع فیبرمورد نیاز در دیابت:
فیبرها به دو گروه تقسیم می شوند: محلول و نا محلول
» راههای ساده برای گنجاندن فیبر در برنامه غذایی
کربوهیدرات
کربوهیدراتها که منبع اصلی تأمین کننده انرژی بدن هستند در گروههای غذایی نان و غلات، شیر، میوه جات و سبزیجات وجود دارند و به دو گروه کربوهیدرات های ساده و مرکب تقسیم می شوند. کربوهیدراتهای ساده مثل گلوکز، فروکتوز و لاکتوز در گروه های شیر و میوه جات و نیز در مواد قندی مثل شکر و عسل و کربوهیدراتهای مرکب از جمله نشاسته در گروههای غذایی نان و غلات و سبزیجات دیده می شوند.
در مورد میزان تأثیری که هریک از گروههای اصلی (پروتئین، چربی و کربوهیدرات) در بالا بردن میزان قند خون دارند، بیشترین تأثیر مربوط به گروه کربوهیدراتهاست.یعنی مصرف این مواد قند خون را سریعتر و بیشتر بالا می برد و انتخاب خوبی برای درمان حملات هیپوگلیسیمی (کاهش قند خون) است. بعد از این گروه به ترتیب پروتئین ها چربی ها قرار می گیرند. در نظر گرفتن این مسئله در تنظیم قند خون بعد از غذا از اهمیت زیادی برخوردار است
پروتئین مورد نیاز دیابتی ها
پروتئین وظیفه رشد و ترمیم بافتهای مختلف بدن را بر عهده دارند و در گروههای غدایی شیر و گوشت (محتوی پروتئین حیوانی) و غلات و سبزیجات (محتوی پروتئین گیاهی) دیده می شوند. پروتئین های حیوانی بیشتر از انواع گیاهی نیازهای ضروری بدن را برآورده می سازند؛ البته شما می توانید برای افزودن به ارزش غذایی پروتئین های گیاهی آنها را با یک پروتئین حیوانی ترکیب کنید (مثل مصرف نان همراه با پنیر). مصرف کافی پروتئین در دوران رشد و بلوغ از اهمیت خاصی برخوردار است.
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
اصول کامل تغذیه دردیابتی ها
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
پروتئین ها باید حدود 20-10 درصد کالری روزانه شما را تأمین کنند. در مواردی که آسیب کلیه ناشی از دیابت وجود دارد ممکن است این مقدار کمتر شود.
مصرف چربیها نباید بیشتر از 30 درصد کالری روزانه شما باشد. در این میان مصرف چربیهای حیوانی باید کمتر از 10 درصد کالری روزانه را فراهم کند.
بقیه کالری روزانه شما ( 60-50 درصد) از کربوهیدراتها بدست می آید.
مصرف حساب شده مواد قندی از جمله شکر مجاز می باشد. لازم به توضیح است که تا چند سال پیش افراد مبتلا به دیابت از خوردن غذاهای حاوی کربوهیدراتهای ساده مثل قند و یا شیرینی به طور کامل منع می شدند ولی تحقیقات جدید نشان داده اند که تفاوت چندانی میان کربوهیدراتهای ساده و مرکب از نظر میزان بالا بردن قند خون وجود ندارد. در واقع مصرف بعضی از غذاهای حاوی نشاسته مثل نشاسته مثل سیب زمینی، قند خون را حتی بیشتر از خوردن شکر بالا می برد. بنابراین شما می توانید در رژیم غذایی خود از کربوهیدراتهای ساده نیز استفاده کنید.
مصرف روزانه فیبر باید حداقل 20 گرم باشد. بنابراین از مواد غذایی زیر که هر واحد از آنها حداقل 3 گرم فیبر دارد، بیشتر استفاده کنید:
به منظور پیشگیری از افزایش فشار خون مصرف نمک بهتر است محدود شود (5/1-1 قاشق چایخوری در روز). در این بین غداهای طبیعی و خانگی به علت اینکه سدیم کمتری دارند نسبت به غذاهای آماده مثل انواع کنسرو، انواع کنسرو، سوسیس و کالباس ترجیح داده می شوند. همچنین بهتر است از اضافه کردن نمک در سر سفره نیز خودداری گردد.
» میزان مصرف مواد غذایی حاوی کلسترول
مقدار کلسترول مصرفی روزانه باید کمتر از 300 میلی گرم باشد. لازم به توضیح است که کلسترول نوعی چربی است که در غذاهایی مانند گوشت (مخصوصاً گوشت قرمز) زرده تخم مرغ، دل و جگر و لبنیات دیده می شود و بالا بودن آن عامل مهمی در ایجاد بیماریهای قلبی و عروقی است. در جدول زیر مقادیر کلسترول تعدادی از غذاها آورده شده است.
مقدار کلسترول (میلی گرم) |
اندازه |
نام غذا |
80 | 100 گرم | گوشت گاو |
90 | 100 گرم | گوشت گوساله |
80 | 100 گرم | گوشت مرغ |
60 | 100 گرم | تن ماهی |
130 | 100 گرم | میگو |
370 | 100 گرم | جگر |
320 | 100 گرم | قلوه گاه |
250 | 1 عدد بزرگ | زرده تخم مرغ |
35 | 1 قاشق غذاخوری | کره |
25 | 30 گرم | پنیر |
30 | 2/1 لیوان | بستنی |
25 | 1 لیوان | شیر کم چربی و ماست حاصل از آن |
در مورد مصرف الکل باید گفت از آنجایی که الکل در بدن نمی تواند به قند (گلوکز) تبدیل شود و از طرفی جلوی تولید گلوکز در کبد را نیز می گیرد، در صورت مصرف همزمان آن با انسولین یا قرص های دیابت ممکن است باعث کاهش قند خون (هیپوگلیسیمی) شود. از طرفی مصرف الکل به علت کالری زیاد موجود در آن شدیداً موجب چاقی و اضافه وزن و نیز افزایش چربی خون خواهد شد که از عوامل خطر مهم ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی هستند. بنابراین مصرف الکل در افراد دیابتی ممنوع است.
نگاهی گذرا به نکات بالا نشان می دهد که اصول تغذیه صحیح در دیابت در واقع همان اصولی هستند که هر فردی که خواستار حفظ و ارتقاء سلامت عمومی بدن خود می باشد باید آنها را رعایت کند. در واقع در اینجا تفاوت چندانی میان افراد مبتلا به دیابت و دیگر افراد جامعه وجود ندارد.
http://www.sahand272.blogfa.com/
http://www.rs272.parsiblog.com/
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
شیرین کننده ها دربیماری دیابت
مصرف مقادیر حساب شده مواد قندی در افراد مبتلا به دیابت (نوع 1 یا 2) تأثیر منفی بر روی کنترل دیابت آنها نخواهد داشت. با این وجود شیرین کننده های رژیمی نیز می تواند جایگزینی مناسب در افرادی باشند که مصرف شیرینی جات در آنها بالاست (مخصوصاً کودکان).
شیرین کننده های رژیمی به دو دسته " کالری زا" و "غیر کالری زا" تقسیم می شوند.
دسته اول که شامل "فروکتوز"، "سوربیتول" و "مانیتول" می باشند، حاوی کالری هستند و بنابراین مصرف آنها باید حساب شده باشد تا منجر به اضافه وزن نگردد. همچنین مصرف زیاد سوربیتول و مانیتول به علت عدم جذب کامل ددر روده ها موجب اسهال می گردد.
بنابراین قبل از مصرف فرآورده های غذایی رژیمی به برچسب روی آنها که بیانگر ترکیباتشان است دقت کنید. به طور کلی مصرف این نوع شیرین کننده ها در افراد دیابتی چاق که دارای چربی خون بالایی نیز هستند، توصیه نمی شود.
» شیرین کننده های غیر کالری زا
شیرین کننده های غیر کالری زا مانند" ساخارین" و "آسپارتام" دارای هیچ کالری نیستند و باعث اضافه وزن نیز می شوند. قدرت شیرین کنندگی آنها بسیار بیشتر از شکر معمولی می باشد (حدود 200 برابر ). بعضی از این شیرین کننده ها مثل آسپارتام در اثر حرارت زیاد اثر شیرین کنندگی خود را از دست می دهند و بنابراین نمی توان از آنها در کیک پزی استفاده کرد. همچنین مصرف زیاد ساخارین در بعضی از حیوانات منجر به سرطان مثانه شده که البته هنوز در مورد انسانی به اثبات نرسیده است. زنان باردار نیز بهتر است از ساخارین استفاده نکنند.
http://www.sahand272.blogfa.com/
http://www.rs272.parsiblog.com/
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
رژیم غذایی دیابت نوع دوم به زبان ساده
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
به طور کلی در دیابت نوع 2 اهداف داشتن رژیم غذایی مناسب شامل کم کردن مقدار کالری مصرفی روزانه، کاهش وزن و پایین آوردن قند، چربی و فشار خون در صورت وجود می باشد. داشتن فعالیت ورزشی مرتب نیز کمک بسیار زیادی در رسیدن به اهداف بالا می کند.
اقدام اصلی جهت رسیدن به اهداف فوق، کاهش میزان مصرف کربوهیدرات ها و چربی ها (خصوصاً چربی های حیوانی و گیاهی جامد) می باشد. همچنین بهتر است مصرف غذا به جای آنکه محدود به وعده های اصلی (صبحانه، نهار و شام) و آن هم به مقدار زیاد باشد، به دفعات بیشتر ولی به مقدار کمتر صورت بگیرد. در اینجا نیز مانند دیابت نوع 1 مصرف میان وعده ها می تواند بسیار کمک کننده باشد. البته در افراد دیابتی نوع 2 که انسولین با قرص دریافت نمی کنند، مصرف سر وقت وعده های غذایی و میان وعده ها و نیز ثابت بودن ترکیب و مقدار غذا نسبت به افراد مبتلا به دیابت نوع 1 از اهمیت کمتری برخوردار است.
همانطور که می دانید، یکی از اهداف مهم تغذیه صحیح ددر دیابت نوع 2، کاهش وزن می باشد. افزایش وزن یکی از مهمترین عوامل خطر برای ابتلا به دیابت نوع 2 است، به طوری که امروزه با افزایش میزان چاقی در سنین پایین تر، بروز دیابت نوع 2 در جوانان و حتی نوجوانان افزایش چشمگیری داشته است. شما می توانید برای آگاهی از وضعیت کنونی وزن خود از "شاخص جرم بدن" یا "BMI" استفاده کنید.
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
رژیم غذایی دیابت نوع اول
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
به عنوان یک قاعده کلی، تزریق انسولین و فعالیت فیزیکی قند خون را پایین و خوردن غذا آن را بالا می برد.
هدف اصلی شما در برنامه ریزی غذایی در دیابت نوع 1 ایجاد تعادل میان این 3 عامل است تا از این راه بتوانید قند خون خود را تا حد امکان نزدیک به مقدار طبیعی نگه دارید. مثلاً شما می توانید قبل از انجام فعالیت ورزشی، به منظور جلوگیری از کاهش قند خون، مقداری غذای حاوی کربوهیدرات مصرف کنید و یا از مقدار انسولین تزریقی خود بکاهید. همچنین می توانیددر مواقعی که می خواهید غذای بیشتری بخورید (مثلاً در مهمانی ها) با افزایش مقدار انسولین خود، مانع از بالا رفتن قند خونتان شوید. به خاطر داشته باشید که تنظیم موارد فوق تنها با اندازه گیری منظم قند خون امکانپذیر است.
در برنامه ریزی غذایی دیابت نوع 1، رعایت نکات زیر از اهمیت زیادی برخوردار است:
نکته: روش های جدیدی از تزریق انسولین، مانند روش تزریقات متعدد و یا پمپ انسولین به شما آزادی عمل بیشتری در مورد انتخاب زمان مصرف و نیز ترکیب غذایتان می دهند.
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
کاهش وزن رمز موفقیت درمان دیابت
انتخاب وتدوین :دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
کاهش وزن در بعضی مواقع به تنهایی موجب درمان دیابت نوع 2 می گردد، ولی حتی اگر احتیاج به درمان دارویی نیز پیدا شود، رعایت رژیم غذایی و کاهش وزن تأثیر این داروها را بیشتر خواهد کرد.همچنین کاهش کالری روزانه حتی اگر موجب کاهش وزن نیز نشود، با کاهش دادن مقاومت بدن نسبت به انسولین و پایین آوردن قند خون بسیار مؤثر است.
» هر شخص باید به چه میزان وزن خود را کاهش دهد؟
میزان اضافه وزن هر شخص با دیگری متفاوت است و هر یک باید به میزان معینی وزن خود را کاهش دهد. با این حال به هر میزان که بخواهید وزن خود را کاهش دهید نباید آن را ناگهانی کاهش داده و یک رژیم سخت بگیرید. اگر به میزان کم ولی به طور منظم وزنتان را کاهش دهید، احتمال باقی ماندن در این حالت بیشتر خواهد بود. برای شروع، 2-1 کیلوگرم در ماه وزنتان را کاهش دهید. تحقیقات نشان داده اند که کاهش تنها میزان کمی از وزن در کاهش دادن میزان قند خون موثر خواهد بود.
شما می توانید با همکاری پزشکتان یک برنامه بلند مدت کاهش وزن و یک برنامه تعییر عادات غذایی تنظیم کنید تا از این طریق بتوانید وزن خود را به میزان دلخواه کاهش دهید.
»برای کاهش وزن چه باید کرد؟
راه های زیادی برای کاهش وزن وجود دارد.شما باید از یکی که بیشتر با وضعیت شما همخوانی دارد استفاده کنید.این روش ها عبارتند از:
شما همچنین می توانید از مشاور تغذیه خود برای طراحی یک برنامه خاص کاهش وزن کمک بگیرید. این برنامه باید براساس غذاهای مورد علاقه شما، تعداد وعده ها و میان وعده هایی که معمولاً مصرف می کنید، میزان فعالیت بدنی و برنامه کاری شما تنظیم شود.
یکی از این روش ها را انتخاب کرده و به آن عمل کنید. در صورتی که این روش برای شما مفید نبود روش دیگری را امتحان کنید. بهترین روش آن است که شما را در رسیدن به وزن ایده آلتان یاری رساند.
» کاهش میزان مصرف غذا
غذایی که می خورید حاوی کالری است و هنگامی که شما بیشتر از میزان مورد نیاز تان غذا مصرف می کنید، بدنتان آن را به صورت چربی ذخیره می کند. بنابراین کالری بیشتر مساوی با اضافه وزن می باشد. در صورتی که کمتر غذا مصرف کنید، کالری کمتری دریافت کرده و در نتیجه وزنتان کاهش پیدا می کند. اگر هر روز فقط 250 کالری کمتر مصرف کنید، حدود 0.5 کیلوگرم در هفته و 11.35 کیلوگرم در سال وزن کم خواهید کرد. یک راه برای کاهش میزان مصرف غذا، مصرف کمتر غذاهاست. برای مثال اگر هر روز دوبرش نان تست مصرف می کنید، آنرا به 1 برش یا 5/1 برش کاهش دهید.اگر معمولاً هنگام ناهار 2 ساندویچ مصرف می کنید آنرا به 1 یا 5/1 کاهش دهید.
هر روز یکی از وعده های غذا را انتخاب کرده و سعی کنید در آن وعده میزان کمتری غذا مصرف کنید. سپس این کار را در وعده های دیگر و میان وعده ها نیز اجرا کنید. اگر میزان مصرف مواد غذایی را کاهش دهید، قادر خواهید بود وزنتان را نیز کاهش دهید.
راه های دیگری که به شما در کاهش میزان مصرف غذا کمک می کند، عبارتند از:
» مصرف کمتر شیرینی جات
راهی دیگر برای کاهش وزن، مصرف کمتر شیرینی جات می باشد. غذاهایی مثل شکلات، انواع کیک و شیرینی و نوشابه ها حاوی شکر هستند و به همین دلیل قند خون شما را افزایش می دهند.علاوه بر این این غذا معمولاً حاوی میزان زیادی کالری هستند. یک تکه پای سیب یا یک عدد بستنی تقریباً 400 کالری و یک برش کیک تقریباً300- 250 کالری دارند و مصرف 200 کالری اضافی در روز منجر به افزایش وزن به میزان 10 کیلو در سال می شود.
میوه جات نیز جزو مواد شیرین به حساب می آیند، با این تفاوت که مواد مغذی آنها بیشتر و کالری آنها کمتر است. اگر به شیرینی جات علاقه دارید، سعی کنید به جای خوردن یک برش کیک، از یک عدد میوه استفاده کنید. با این کار در هر هفته 1 کیلو وزن کم می کنید. به خاطر داشته باشید که عبارت "بدون قند" به معنای پایین بودن یا نداشتن کالری نیست.
غذاهای بسیار شیرین |
غذاهای کم شیرین |
کیک ها، شیرینی ها، شکلات و آبنبات | میوه های تازه: طالبی، انواع توت، سیب، پرتقال |
مربا، ژله، عسل، شکر، نوشابه | مواد غذایی بدون قند: مربا، ژله، نوشابه |
ماست ساده |
راههای دیگر برای مصرف کمتر شیرینی جات عبارتند از:
غذاهای پرچرب معمولاً کالری بالایی نیز دارند و کالری بیشتر نیز به معنای افزایش وزن خواهد بود. غذاهای پرچرب معمولاً چربی خون را نیز بالا برده و باعث بوجود آمدن مشکلات قلب وعروق می شود. بدن شما به میزان اندکی چربی نیاز دارد، با این حال یکی از راههای کاهش وزن، کاهش مصرف چربی هاست.
غذاهای سرخ شده، گوشتها، سس ها، کره و ... حاوی میزان زیادی چربی هستند. مصرف انواع کم چرب این مواد به شما در کاهش مصرف چربی کمک می کند. علاوه بر این غذاهای رستوران، خصوصاً فست فود به میزان زیادی چربی دارند. شیر معمولی نیز به نسبت شیر کم چرب، چربی و کالری بیشتری دارد: 1 لیوان شیر کم چرب تنها به میزان 90 گرم چربی دارد.
سرخ کردن مواد غذایی نیز باعث بالا رفتن میزان چربی آنها می شود. برای مثال یک عددسیب زمینی پخته 70 کالری دارد، در صورتی که اگر آن را با یک قاشق مارگارین سرخ کنید، این میزان به 205 کالری افزایش خواهد یافت( یعنی تقریباً 135 کالری به علت اضافه کردن مارگارین ). یکی از راههای کاهش مصرف چربی، آب پز کردن و کبابی کردن موادغذایی می باشد.
اگر که شما از روغن استفاده نکرده یا به میزان کمی استفاده می کنید، پس باید مصرف غذاهای پرچرب را کاهش دهید.
غذاهای پرچرب | غذاهای کم چرب |
چیپس، دونات | پاپ کورن معمولی |
غذاهای سرخ شده،سیب زمینی سرخ کرده، انواع سس
|
سبزیجات و گوشت پخته یا کبابی شده |
شیر معمولی، کره، مارگارین، انواع روغن، خامه، پنیر خامه ای | شیر کم چرب، پنیر کم چرب، سس های کم چرب |
راههای دیگر برای کاهش مصرف چربی عبارتند از:
اگر شما به تدریج مقدار چربی را که مصرف می کنید را کم نمایید، به طعم غذا نیز عادت خواهید کرد و دلتان نیز زیاد برای چربی تنگ نخواهد شد!
به عنوان مثال، بجای استفاده از سیب زمینی سرخ کرده در خورشت قیمه از خلال سیب زمینی آب پز، بجای سس مایونز در سالاد ، از ماست کم چرب و بجای گوشت قرمز از ماهی تازه استفاده نمایید. سعی کنید راهی را برای کاهش چربی غذای خود انتخاب کنید که از هر جهت مناسب شماست و با سبد غذایی خانواده شما هماهنگی دارد. با کاستن از چربی غذای روزانه، شما نه تنها وزن و در نتیجه قند خونتان را پایین می آورید، بلکه قادر خواهید بود تا چربی خونتان را نیز به نحو موثری کاهش دهید.
» خوردن منظم وعده های غذایی
مصرف منظم وعده های غذایی در کاهش وزن بسیار موثر است. حذف یکی از وعده های غذایی ممکن است راه حل خوبی برای کاهش وزن به نظر برسد ولی این کار معمولاً باعث می شود تا شما در وعده های غذایی بعدی خیلی بیشتر از معمول غذا بخورید و این خود می تواند باعث افزایش وزن شود. از طرفی دیگر هر چقدر که شما غذای بیشتری در وعده های غذا بخورید، به همان اندازه به انسولین بیشتری نیز برای گوارش و کنترل قند خون بعد از بعد از غذای خود نیاز دارید. ولی همانطور که می دانید لوزالمعده افراد دیابتی نمی تواند به اندازه کافی انسولین تولید کند پس خوردن غذای زیاد در یک وعده غذایی قند خون بعد از غذا را در افراد دیابتی بالاتر خواهد برد. بنابراین گرسنه بودن در یک روز و مصرف غذای زیاد در روز بعد نوسانات قند خون شما را بیشتر خواهد کرد و رسیدن به مقادیر هدف قند خون نیز بسیار مشکل خواهد بود.
مصرف منظم وعده های غذایی به معنای خوردن مقدار ثابتی غذا در ساعات مشخصی از روز می باشد. بهترین حالت ممکن، مصرف سه وعده غذای اصلی( صبحانه، ناهار، شام ) و دو میان وعده در صبح و بعد ازظهر خواهد بود.
منظور از مقدار ثابت غذا این است که به عنوان مثال همیشه در صبحانه دو واحد، در ناهار سه واحد و در شام دو واحد نان و غلات مصرف گردد. سعی کنید همیشه با داشتن یک برنامه غذایی مشخص از قبل در مورد مقدار غذایی که قرار است در یک وعده بخورید آگاهی داشته باشید.
» فعالتر باشید
وقتی شما فعال هستید و ورزش می کنید انرژی بیشتری هم می سوزانید. ورزش در کنار رژیم غذایی به شما کمک می کند تا وزن خود را کاهش دهید. از طرف دیگر فعالیت باعث می شود ما از لحاظ روحی نیز احساس شادی و نشاط بیشتری داشته باشید.
اگر شما از قبل فعال بوده و ورزش می کرده اید می توانید با انجام همان ورزشهای قبلی به مدت 45 دقیقه یک روز درمیان به اهداف مورد نظر دست یابید، ولی اگر تا کنون ورزش نمی کردید می توانید بر اساس اصول زیر فعالیت خود را شروع کنید:
WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
استوما و انواع آن در پزشکی stoma
کلمه استومی (stomy) از لغت یونانی استوما گرفته شده است که به معنای دهان است . در بعضی از بیماران به دلیل بیماری و یا جراحت مسیر خروجی مدفوع یا ادرار مسدود می گردد . در چنین مواردی ایجاد یک مجرا یا دهانه برای خروج مواد دفعی امری ضروری است . این دهانه که از طریق عمل جراحی بر روی پوست شکم ایجاد می شود استوما نام دارد . در چنین وضعیتی بدلیل عدم وجود اعصاب حسی عمل دفع و خروج گاز کاملاً غیرارادی است . بدین ترتیب فرد بنا بر نوع استومای خود نیاز به استفاده از کیسه های خاصی دارد . بطور معمول استوما شکل برجسته دارد ولی در بعضی موارد بصورت همسطح یا فرورفته است .
انواع رایج استوما عبارتند از : کلستومی - ایلئوستومی - یوروستومی
کلستومی (Colostomy) :
نوعی عمل جراحی است که بخشی از روده بزرگ به سطح پوست باز می شود و بسته به محل ایجاد شد? استوما ، نوع و چگونگی مدفوع تغییر می کند . اگر استوما در کولون نزولی ایجاد شود مدفوع حالت نیمه جامد و خمیری دارد . در کولون عرضی مدفوع شل و در کولون صعودی مدفوع حالت آبکی دارد .
ایلئوستومی (Ileostomy) :
روش جراحی است که دهانه از ایلیوم یا روده کوچک به سطح پوست باز می شود . در این حالت بدلیل برداشتن روده بزرگ و هضم ناقص ، مواد دفعی خارج شده از استوما بسیار شل است و ممکن است پوست اطراف استوما تحت تأثیر آنزیمهای فراوان موجود در مواد دفعی مورد تحریک شدید قرار گیرد .
Urostomy یوروستومی:
شیوه جراحی است که در آن مسیر جریان ادرار به جای ورود به مثانه به یک استوما هدایت می شود . این استوما با استفاده از بخش کوچکی از روده کوچک و یا میزنای ساخته می شود . شایع ترین علت این امر سرطان مثانه است
دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
http://www.rs272.parsiblog.com/
WEST AZARBIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
افسردگی در اثر کمبود مواد معدنی
تدوین و ویراستار : دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه
کمبود برخی از مواد معدنی نیز میتواند باعث افسردگی گردد.
• منیزیم: کمبود منیزیم باعث بروز نشانههای افسردگی و همچنین گیجی، بیقراری، اضطراب، توهّم و انواع مشکلات جسمی میگردد. اغلب رژیمهای غذایی شامل منیزیم به مقدار کافی نیستند و استرس نیز به شدّت، مقدار منیزیم موجود بدن را کاهش میدهد.
• کلسیم: کمبود کلسیم بر روی سیستم مرکزی اعصاب تاثیر میگذارد. سطح پائین کلسیم باعث ناآرامی، دلهره، تندخوئی، زودرنجی و بیحسّی میشود.
• روی: کمبود روی در بدن به بیاحساسی، بیاشتهایی، سستی و خواب آلودگی منجر میشود. با پائین آمدن سطح روی در بدن، ممکن است میزان مس بدن به سطح سمّی افزایش یابد و باعث پارانویا (بدگمانی) و ترس و وحشت گردد.
• آهن: افسردگی غالباً نشانهای از کمبود آهن مزمن است. از دیگر نشانههای کمبود آهن میتوان به ضعف عمومی، سستی و بیحالی، خستگی، کماشتهایی و سردرد اشاره کرد.
• منگنز: این فلز برای استفاده مناسب از ویتامینهای ب-کمپلکس و ویتامین ث مورد نیاز است. منگنز همچنین در تشکیل اسیدهای آمینه نقش دارد و به همین دلیل، کمبود آن میتواند به کاهش سطح ناقلهای عصبی و در نتیجه افسردگی منجر شود. این فلز به تثبیت قندخون و جلوگیری از تغییر حالتهای مداوم نیز کمک میکند.
• پتاسیم: کمبود پتاسیم معمولاً به افسردگی، گریانی، ضعف و خستگی منجر میشود
http://www.rs272.parsiblog.com/
WEST AZARBIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI