درمان و علل تهوع و استفراغ بعد اعمال جراحی
انتخاب : دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) ارومیه
تهوع و استفراغ بعد از اتمام عمل های جراحی شایع و عارضه اذیت کننده ای بوده و ناشی از انجام عمل جراحی و بیهوشی می باشد و در اغلب اوقات از درد بیمار برایش زجرآورتر می شود .
شیوع تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی بستگی به فاکتورهای متعددی دارد که شامل : نوع بیهوشی ، نوع و مدت عمل جراحی و جنسیت بیمار ( زیرا خانم ها بیشتر از آقایان دچار این عارضه می شوند ) دارد .
بیمارانی که دچار بیماری حرکت (Motion Sickness ) میشوند پس از عمل جراحی بیشتر گرفتار تهوع و استفراغ میشوند .
درمان
در این جا هدف ، پیشگیری از ایجاد این وضعیت بوده و بیشتر مطالعات متوجه همین مسئله می باشد تا درمان .
مصرف روتین داروهای ضد استفراغ در تمام اعمال جراحی لازم نیست زیرا طبق آمار ، 30% بیماران بعد از عمل جراحی دچار این عارضه می شوند .
داروی انتخابی که توسط همگان پذیرفته شده است متوکلوپروماید می باشد که در درمان و پیشگیری تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی به کار می رود . این دارو زمانی که به عنوان پیشگیری مصرف می شود نتایج بسیار متفاوتی را ایجاد می کند .
Droperidol نیز با مقیاس بسیار زیادی تا به حال مصرف شده است .
داروهای خانواده فنوتیازین مثل پرفنازین و پروکلرپرومازین نیز به مقدار فراوان در طی سالیان متمادی مصرف شده است .
این داروها به خصوص در زمانی به کار گرفته می شوند که از مسکن های خانواده تریاک در طی بیهوشی استفاده شده باشد . مدت زمان اثر این داروها از مدت زمان اثر داروهای مسکن مخدر کوتاه تر بوده و بنابراین دوزهای مکرر از این دارو های ضد استفراغ لازم است که مصرف شود .
در یک مطالعه تحقیقاتی که روی متوکلوپروماید ، پرفنازین ، دروپریدول و اوندانسترون ( Ondansetron ) انجام شده است . بیماران انتخابی ، خانم هایی بوده اند که تحت اعمال بزرگ جراحی زنان قرار گرفته اند و مشخص شده است که پرفنازین داروی انتخابی ( و وریدی ) ضد استفراغ برای پیشگیری در این گروه بوده است .
داروهای آنتی موسکارینی مثل آتروپین یا هیوسین را به عنوان پیشگیری از افزایش بزاق و ترشحات برونش ها و ایجاد برادیکاردی قبل از عمل می توان به کار برد . این داروها به عنوان ضد استفراغ می توانند عمل کنند ولی به خاطر زمان اثر کوتاهشان نسبت به مرفین ، نمی توانند کاملاً اثر استفراغ آور مرفین را از بین ببرند .
هیوسین را از راه پوست نیز به کار برده اند ( مالیدن پماد هیوسین یا گذاشتن Hyosin Patch ) .
Cyclizine آنتی هیستامینیکی است که به همراه مخدرهای مسکن به عنوان Premedication مصرف می شود و روی تهوع و استفراغ بعد از عمل موثر است .
پرومتازین به عنوان پیشگیری و درمان مصرف شده ولی به خاطر اثر آرام بخش و خواب آور شدید آن ، در بیماران کمتر مصرف می شود .
گزارشات متعددی در مورد مصرف کلونیدین به عنوان Premedication در بچه ها وجود دارد که روی استفراغ بعد از عمل موثر بوده است .
گفته شده که زنجبیل معادل متوکلوپرامید روی استفراغ های بعد از عمل موثر است ولی در گزارشات بعدی هیچ گونه اثر مفیدی از آن دیده نشده است .
افدرین نیز برای این عارضه مصرف شده و گزارشات متناقضی در مورد آن وجود دارد .
گزارش شده است که تزریق وریدی پروپوفول روی استفراغ های بعد از اعمال جراحی موثر است .
تحقیقات و بررسی های جدید روی آنتاگونیست های گیرنده 5HT3 ( 5 - هیدروکسی تریپتامین 3 ) انجام شده است .
Ondansetron ( اندانسترون ) در پیشگیری و درمان تهوع و استفراغ بعد از عمل جراحی موثر بوده است ، تحقیقات بعدی نشان داد که که این دارو معادل متوکلوپرامید اثر دارد .
Granisetron ،Dolasetron وTropisetronاز خانواده آنتاگونیست های گیرنده 5HT3 بوده و مشابه Ondansetron روی تهوع و استفراغ بعد از اعمال جراحی موثر هستند .
تحقیقات زیادی در مورد استفاده همزمان چند داروی ضد استفراغ در پیشگیری و درمان انجام نشده است ، اگرچه Ondansetron و Granisetron به همراه دگزامتازون مصرف شده و نتایج خوبی داشته است . همراهی دگزامتازون با داروهای آنتاگونیست گیرنده های 5HT3 اثر این داروها را تشدید می کند .
داروهای ضد تهوع و استفراغ مصرفی در پیشگیری و درمان استفراغ های بعد از اعمال جراحی عبارتند از :
1- آنتاگونیست های دوپامین مثل : متوکلوپراماید و Domeperidone ، Droperidol و بعضی از داروهای خانواده فنوتیازین
2- کورتیکواستروئیدها مثل : دگزامتازون.
3- کانابینوئیدها ( مشتقات حشیش ) مثل : Malbilon.
4- بنزودیازپین ها ، مثل : لورازپام
5- آنتی هیستامین ها ، مثل : دیفن هیدرامین . آنتی هیستامین های غیر خواب آور ، مثل ترفنادین به علت نفوذ بسیار کم در سیستم CNS اثر ضد تهوع و استفراغ ندارند .
6- آنتاگونیست های گیرنده 5HT3 ، مثل : Ondansetron .
http://www.sahand272.blogfa.com/ http://www.rs272.parsiblog.com/ WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
: جستجو